Ai đã từng ở Đàlạt là đã từng qua một dĩa “xấp xấp”. Nếu ngơ ngác hỏi “xấp xấp” là cái gì thì đâu phải là dân Đàlạt.
Ủa, mà “xấp xấp” là món chi, tên nghe lạ !
Tò mò hỏi đây là món gì. Ông Tàu ổng nói, ông diễn nghĩa bằng tiếng Tàu, mình có hiểu thấu đáo gì đâu ! Chỉ khi ngồi chờ thấy ông tay trái cầm miếng bò khô, tay phải cầm cái kéo xấp xấp. Rồi tay trái(cũng) cầm miếng gan bò chấy, tay phải (lại) cầm cái kéo xấp xấp. Thịt bò khô, gan chấy khô rớt vô cái dĩa để thành món ăn ghiền tới nỗi thành kỷ niệm. Thành gọn nhẹ một tên gọi gợi hình là món-xấp-xấp.
Vậy thôi !
Chỉ cần gọi xấp xấp là nhớ liền, một món ăn, theo từng hoàn cảnh, điều kiện, thời gian, để trở thành kỷ niệm khó phai nhòa...
Kỷ niệm đáng nhớ của gia đình tôi là món xấp xấp, một ngày, ở Hội Hoa Xuân.
Đó là những ngày tháng đổi đời, đói cơm lạt muối. Ngày Xuân, dành hết những đồng tiền dành dụm trong năm, chỉ đủ để vợ chồng con cái sảng khoái hưởng được nỗi thèm thuồng, mỗi người một dĩa, xấp xấp. Húp tới tận cùng miếng nước giấm chua ngọt . Dĩa sạch láng ! Buồn ghê !
Dễ cũng mười mấy năm xa, lâu lâu nhớ, vẫn làm món xấp xấp để tìm lại ngày nào. Dù cố pha trộn đủ mùi hương cũ, vẫn chưa tìm ra chưa thấy được hương xưa.
Giờ đây, ngồi viết bài viết này, bụng đang còn no ( căng) vì món xấp xấp tự làm lấy, hồi chiều.
Nguyên do có món xấp xấp bất ngờ là tại vì cô Út lên Santa Ana, khi về mua cho ba mẹ, anh Hai, chị Ba mỗi gia đình hai gói khô bò. Ngồi ăn vã khô bò lại nhớ món xấp xấp.
Vậy thì làm món xấp-xấp.
Gần cả tiếng đồng hồ đong-đo-cân-nếm(chớ không phải đếm) ,thêm vận dụng cảm giác hồi tưởng ngày xưa để quyết tâm làm cho được nước chan giống như ông Tàu. Cũng một tô( chứ không phải chai) xì dầu pha đường cho dịu mặn, một tô giấm pha đường ớt. Nêm và nếm. Nếm và nêm. Cuối cùng, cũng tạm coi như là thành công. Chỉ “tạm coi” thôi, chứ chưa chắc...Còn phải chờ...
Gắp đũa đầu tiên, bà xã gật gù khen :” Ngon! Giống món xấp-xấp của ông Tàu hồi đó”. Tới luôn hai dĩa.
Lát sau chú Tư và cô Út về. Gắp đũa đầu tiên cũng suýt xoa : “ Ngon quá!”.Chỉ nói ngon quá thôi không nói giống món xấp xấp của ông Tàu ngày đó!. Ngày tới với món xấp xấp cô chú còn quá nhỏ nên hoài niệm chưa đủ độ cay chua mặn ngọt để giữ lâu.
Tôi thì giữ, không những lâu, mà còn rất kỹ. Nếu không giữ lâu, giữ kỹ thì món nước chua ngọt đã không mang hương vị ngày xưa. Để khi gắp đũa đầu tiên lại nhớ về hình ảnh một một chiều, những buổi chiều, đứng chờ đợi dĩa xấp xấp ở khu rạp chiếu bóng Ngọc Hiệp....
Tha hương ngộ cố hương...Xa quê gặp lại mùi hương xưa....


Chiều xấp xấp, 02/2010