Trang Thân Hữu :MÙA XUÂN TRONG THƠ TRẦN HUY SAO

Nhân đọc những bài thơ Xuân của Trần Huy Sao

“ Anh Trần Huy Sao thân mến,
Vì Thơ về mùa Xuân của anh tương đối khá nhiều nên tôi chỉ viết tượng trưng một vài bài thôi nhé. Dĩ nhiên tôi căn cứ vào những vần Thơ Xuân đó để viết, còn những tư tưởng tiềm ẩn trong Thơ hay những ý chính nằm trong tim anh tôi không biết được nên không biết có hợp với anh không ? Bài viết đã xong. Gởi anh để làm kỷ niệm nhé “

DƯƠNG VIẾT ĐIỀN


Nói đến mùa xuân là nói đến mùa ấm-áp, khí hậu thật mát dịu trong lành. Bầu trời luôn luôn sáng-sủa và quang-đảng với trời xanh, mây trắng, nắng hồng. Mùa xuân là mùa cây cối đâm chồi nẩy lộc . Hàng ngàn lọai hoa đua nhau khoe sắc dưới ánh nắng xuân chan-hoà khắp nơi. Bên những đoá hoa xuân khoe màu trong nắng, những đàn bướm tung-tăng lượn qua lại như muốn tỏ tình.

Trước cảnh đẹp thiên-nhiên với nghìn cây đang đơm bông kết trái, trước cảnh đẹp tuyệt-vời của ngàn đoá hoa xuân có bướm lượn quanh ngây-ngất tình, trước cảnh đàn chim nên thơ hót líu-lo trên cành cây dưới nắng xuân hồng ấm-áp, trước cảnh thơ-ngây của những cô gái xuân đến tuổi dậy thì mơn-mởn đào tơ đang e-ấp tình xuân, các thi- nhân Việt-nam đã xúc-động để rồi sáng-tác nên hàng trăm câu thơ ca-ngợi xuân về, sáng-tác hằng ngàn câu thơ thêu-dệt tình xuân.
Riêng với nhà thơ Trần huy Sao, mùa xuân về với chàng như thế nào, nhớ quê hương, nhớ mạ rồi nhớ kỷ niệm với người tình muôn thưở, nhớ bạn bè rồi một mình bâng khuâng bên tách cà phê nóng trong quán vắng chiều xuân?
Chúng ta hãy lần lượt nghe Trần huy Sao thêu dệt tình xuân qua những vần thơ mà chàng đã sáng tác mỗi khi xuân về.

Bất cứ ai xa quê hương cũng luôn luôn nhớ mẹ già sau luỹ tre xanh đang chống gậy mỏi mắt chờ đón con về trong những ngày tết đến, trong những dịp xuân về.
Nhưng rồi người mẹ hiền vẫn bặt vô âm tín vì người con trai ở quá cách xa nghìn trùng, chỉ biết vọng về cố quận mà nhớ nhung chất ngất. Chàng con trai ấy nhớ những kỷ niệm trên dòng sông Hương, nhớ những lúc mẹ già qua đò An cựu nơi có dòng nước nắng đục mưa trong đầy ắp những kỷ niệm của mẹ già. Nhớ những lúc đi qua cầu Trường tiền có sáu vài mười hai nhịp, nhớ thành phố Huế nơi có nhiều lăng tẩm vua chúa rêu phong cổ kính nghìn năm. Chàng lại quá xúc động mỗi độ xuân về vì không về thăm mẹ được khiến lòng buồn vời vợi rồi bật lên tiếng kêu rặt giọng Huế thật nên thơ, thật là Huế:

“Mạ có qua đò sông An Cựu
Nhớ lại chàng trai Bác Vọng Tây
Tiếng hò ngọt lịm dài sông nước
Té ra duyên phận hẹn nhau đây !
…………………………………..
Huế của mùa Xuân hay mùa Hạ
Mà răng lòng Huế rất thâm trầm
Tiễn con phiêu giạt đi trăm ngả
Mà lòng Mạ & Huế khác chi nhau !

E rằng có những mùa Xuân tới
Chắc con không dịp về thăm mô
Mạ ơi, đừng có hoài mong đợi
Ốt dột lòng con, Mạ biết không !

Con nhớ bên trời Xuân, có Huế
Có sông Hương thương nhịp Trường Tiền
Có núi Ngự giú buồn trăm năm cũ
Dõi hồi chuông Thiên Mụ gọi chiều

Con biết rứa, răng con chẳng thể
Về nương quê, về Huế, Mạ ơi !
Trăm nỗi nhớ cứ một lòng với Huế
Huế muôn đời và, Huế muôn nơi

Huế lòng con là thơ là mộng
Là răng, ri, tê, rứa rất gần
Là tiếng “ Mạ “ nghe ra rất rộng
Rất thân thương và, rất bâng khuâng

Con gởi Mạ mùa Xuân của Huế
Mạ giùm con chia sớt ngọt ngào
Răng lạ rứa, chiều ni, buồn-rất-huế
Giữa đất trời rét ngọt tháng Giêng, Hai...
(Trong bài “Huế, mùa xuân, mạ, em ơi”)

Hai người đàn bà luôn luôn làm cho trái tim của người đàn ông xúc động mãnh liệt nhất là mẹ và người tình. Đối với mẹ, nhà thơ Trần huy Sao đã tỏ ra nhớ thương triền miên mỗi độ xuân về và đã nghẹn ngào vì sẽ không về thăm mẹ được với những câu thơ “ E rằng có những mùa xuân tới, chắc con không dịp về thăm mô, mạ ơi đừng có hoài mong đợi, ốt dột lòng con mạ biết không”. Còn đối với người tình năm cũ, nhà thơ đã rung cảm hồn mình như thế nào mỗi lúc xuân về?

Nếu có ai nhắc đến ngày cuối năm ngồi bên bếp lửa để canh nồi bánh chưng bánh tét, chắc chắn nhà thơ Trần huy Sao sẽ xúc động đến chết ngất giữa đêm xuân! Không xúc động sao được khi kỷ niệm lại hiện về trong đêm trừ tịch: thưở ấy, chàng và nàng ngồi cạnh nhau bên bếp lửa để canh chừng nồi bánh tét bánh chưng. Chàng và nàng đã cùng nhau liếc mắt trao tình thật đắm đuối mê say. Hai trái tim đập thình thịch khác nhịp nhưng rồi mấy phút sau lại đập chung một nhịp bên bếp lửa hồng. Thế rồi thừa thắng xông lên, sau khi chàng thi sĩ họ Trần thấy có triệu chứng sắp làm chủ được trái tim của người tình muôn thưở, chàng ta liền liều lĩnh hôn nàng tới tấp trên mắt trên môi khi “nghe nôn nao không khí tết ùa về” bất chấp cả “đêm cuối chạp tiết trời se lạnh”, lắm lúc cũng bất chấp luôn nồi bánh tét bánh chưng còn sống hay đã cháy hết rồi! Và nếu lúc bấy giờ nếu có động đất đến 9. hay 10. độ Richter đi nữa thì chàng thi sĩ họ Trần coi như không có gì xảy ra cả vì anh ta biết rằng, một triết gia Tây phương, ông Virgile đã từng nói “ái tình còn mạnh hơn cả cái chết” nữa mà! Vì thế chàng vẫn tiếp tục say sưa trong men tình chiến thắng. Ấy thế mà người tình vang bóng một thời của chàng thi sĩ họ Trần lại đáp lễ cũng thật tuyệt vời: “dấu môi hôn dính mỡ đầy má em, em khẻ khàng lấy khăn …….tay lau nhẹ, chúm chím cười đôi con mắt có đuôi”!

Đoạn thơ sau đây bộc lộ rõ ràng những điều vừa nhân xét ở trên kia:
“đã nắm tay em, nắm thiệt là lâu
nhưng chưa dám hun bởi còn mắc cở
nếu quả thiệt tình mình là duyên nợ
thì trước sau em cũng nợ theo anh

đêm cuối Chạp nên chi trời se lạnh
càng về khuya sương rớt hột bên hiên
thoảng đâu đây mùi trầm hương hòa quyện
nghe nôn nao không khí Tết ùa về

chẳng hẹn nhau, hai đứa cùng liếc khẽ
anh rụt rè nắm lấy bàn tay em
những ngón tay tìm những ngón tay quen
cái siết nhẹ mà sao tim đập mạnh !

đêm cuối Chạp dẫu tiết trời se lạnh
mà lòng anh ấm lắm, nụ-hôn-đầu
đừng giận gì anh nghe em yêu dấu
dấu môi hôn dính mỡ đầy má em !

em khẽ khàng lấy khăn tay lau nhẹ
chúm chím cười đôi con mắt có đuôi
còn cười chi cho lòng anh bối rối !
tự trách mình vụng dại quá đi thôi…

mấy mươi năm anh còn giữ trong đời
nụ-hôn-mỡ làm lòng anh ngượng chín
cũng chẳng thể quên làn da mát mịn
cảm giác đầu từ một nụ hôn em…”
(Trong bài “ Kỷ niệm này xuân”)

Cuộc chiến tình yêu thưở ấy giữa hai phe lâm trận bên chồng lá chuối, bên rổ nếp trắng ngần, bên bếp lửa hồng trong đêm trừ tịch thật khốc liệt. Ấy thế mà khi thân sinh thi sĩ hỏi thăm dò lời quanh quẩn, nhà thơ chỉ trả lời rằng nàng thơ qua nhà chỉ để gói bánh mà thôi:
“mai anh hẹn qua nhà em gói bánh
mượn ngày Xuân để nhìn ngắm Nàng Xuân
cha cứ hỏi thăm dò lời quanh quẩn
anh trình thưa, qua gói bánh, vậy thôi !

ý lòng anh thương cả chỗ em ngồi
lá chuối xanh bọc trắng ngần hạt nếp
tình yêu anh thủy chung là như thế
một chỗ ngồi thầm nhìn, liếc, gởi trao…”
( Trong bài “ Tình xuân thơm dẽo nếp quê hương”)

Vui như thế đấy, hạnh phúc như thế đấy, thế mà giờ đây chỉ còn là kỷ niêm. Than ôi, những giây phút hạnh phúc ấy bây giờ còn đâu! Mỗi lần nhắc lại, hồn nhà thơ bỗng xúc động mạnh rồi cảm thấy như có gì nghèn nghẹn ở trong lòng!
Đã xa nhau biền biệt lâu lắm rồi, ấy thế mà giờ đây khi mùa xuân đang về trên đất nước, bỗng đâu em lại hiện về giữa dòng đời hiu quạnh khiến mùi hương phấn thơm lựng lại phảng phất đâu đây làm cho nhà thơ như muốn tái tê cả cõi lòng, làm cho nhà thơ nát cả tâm can nhất là lúc người mẹ nhắn tìm nhà thơ rất vội :
“năm nay mùa Xuân em có về
Mạ nhắn người tìm anh rất vội
ở vùng kinh tế trời mau tối
anh thắp đèn lên đối bóng mình
bóng của mười năm xa phố thị
mười năm biền biệt buổi em đi
rừng Ngo đã bao mùa thay lá
em có quê nhà để nhớ không ?
anh có tình em để nhớ mong
mười năm ! Đủ nhạt màu nương rẫy
đủ để vờ quên nơi chốn xưa
em về thơm lựng mùi hương phấn
Mạ nhắn chi cho nát cõi lòng …”
( Trong bài“ Em về thơm lựng mùi hương phấn”

Nói chung, cứ mỗi lần xuân về, nhà thơ Trần huy Sao thường nhớ đến người mẹ hiền ở quê nhà đang mỏi mắt chờ đón con về từng giờ từng phút, cũng như luôn luôn nghĩ đến những kỷ niệm buồn vui với người tình muôn thưở đã từng một thời ngồi bên nhau vui với cuộc tình. Còn với tình bằng hữu thì sao? Nhà thơ có thường hay nhắc đến những kỷ niệm buồn vui nào với những bạn bè cứ mỗi độ xuân về không?
Vẫn biết giờ phút này đây, bạn bè còn ai nữa đâu, người thì mất tích từ lâu, người thì đã trốn năm nao, người thì tù ở rừng sâu, người thì đã chết từ lâu. Nói như thế không có nghĩa là không còn người bạn nào nữa cả. Mà trái lại, nhà thơ Trần huy Sao vẫn còn một số bạn bè ơ ngay đất khách quê người cũng như vẫn còn một số bạn bè ở tại quê nhà xa vời vợi. Bằng chứng là qua những vần thơ sau đây, ta thấy nhà thơ đã tỏ ra nhớ thương bạn bè thật da diết cũng như đón tiếp bạn bè thật nồng hậu để rồi, cùng bạn bè uống rượu đón xuân về chiều ba mươi tết để cùng nhau mừng thêm mỗi người một tuổi nhân lúc cúng rước ông bà về:
“bạn đến thăm chiều ba-mươi-tết
sợ là mồng-một lắm cử kiêng
ly xứ lâu rồi mà hay thế
đất-lề-quê-thói vẫn mang theo !

ngồi đây. Bạn hãy ngồi đây đã
chờ xong tuần rượu rước Ông Bà
trầm hương khói quyện đường xa ngái
chuyến bay có kịp chiều cuối năm !

uống ké Ông Bà dăm ly rượu
gọi là đón Tết với vui Xuân
nhân tiện mừng nhau thêm một tuổi
lại thêm một dấu ấn phong trần”
(Trong bài “ Chiều cuối năm”

Riêng đối với những người bạn ở quê nhà, nhà thơ luôn luôn khắc khoải sầu thương nhớ vì đã một thời cùng nhau chia xẻ ngọt bùi, cùng nhau vào sanh ra tử trong thời ly loạn bảo vệ biên thùy. Ta hãy nghe nhà thơ Trần huy Sao thương nhớ người bạn thân tên Đạt hiện đang ở tại quê nhà sau luỹ tre xanh lúc nhà thơ đang đón xuân về ở quê người đất khách:
“Ðạt vẫn còn ở lại quê nhà
vẫn cần cù ôm trời bám đất
hai mắt mờ từ cơn sốt vàng da
chân khập khiễng thuở phá rừng làm rẫy
còn người mẹ già mé bờ trăm tuổi
nằm cô đơn chờ đợi chuyến đi xa
“ thọ như Ðông Hải phước tợ Nam Sơn”
câu chúc tụng đã thuộc về dĩ vãng !

có người vợ là nữ sinh Ðồng Khánh
phải lòng anh lính trận Tết Mậu Thân
tóc thề xưa dâu bể lạc Hoàng thành
lòng Tôn nữ trải mưa dầm nắng hạn

hai đứa con lớn lên từ khoai sắn
theo nghề cha cũng bám đất ôm trời
chúng chưa thấu quê hương thời lửa đạn
chỉ thấy quê hương sao mãi đói nghèo !
………………………………………
…………………………………………
Ðạt ở lại ôm trời bám đất
về vùng cao cầu thoát-hiểm-mưu-sinh
nhát cuốc xắn đôi nỗi buồn chiến trận
lên vồng khoai như đắp mộ đời mình

chiều tím núi thường lai-rai-ba-sợi
bập điếu thuốc rê nhìn khói nhớ bạn bè
đứa ở phương Ðông đứa lạc phương Ðoài
đứa nằm xuống ngao du cùng giun dế !
………………………………………..
………………………………………….
thương người bạn một thời chia lửa
và nưả đời sau cách núi ngăn sông
đọc dòng thơ sao mắt kính lại nhòa
lòng xơ xác giữa trời cao đất rộng !

Ðạt bây giờ còn ở quê nhà
uống rượu một mình nhớ người bạn cũ
nhả khói thuốc tựa phù vân lảng đảng
níu mùa Xuân tìm dấu vết ngày xưa...”
(Trong bài “ Thơ bạn quê hương”)

Như ta đã thấy , cứ mỗi độ xuân về, nhà thơ chỉ thấy lòng buồn vời vợi vì nhớ mẹ già đang chống gậy sau luỹ tre xanh đang mỏi mắt trông ngóng con về, nhớ lại những chuyện tình mấy mươi năm cũ nay chỉ còn là kỷ niệm, nhớ bạn bè một nắng hai sương trong nỗi cơ hàn gian lao khổ cực vì đồng tiền bát gạo, vì miếng cơm manh áo, khiến tâm hồn thi sĩ bỗng quằn quại đau buồn. Chẳng khác gì nhà thơ Chế lan Viên, bởi mỗi khi thấy xuân về trước ngõ, Chế lan Viên thường cảm thấy hồn mình thêm đau buồn da diết vì ông ta có những kỷ niệm buồn qua mấy vần thơ sau đây:
“Tôi có chờ đâu, có đợi đâu
Đem chi xuân lại gợi thêm sầu?
Với tôi tất cả như vô nghĩa
Tất cả không ngoài nghĩa khổ đau
Ai đâu trở lại mùa thu trước
Nhặt lấy cho tôi những lá vàng
Với của hoa tươi muôn cánh rã
Về đây đem chắn nẽo xuân sang.”
(Trong bài “Xuân”)

Vì mỗi lần xuân về chỉ buồn vời vợi, mỗi lần xuân về chỉ thấy nảo nề nên nhà thơ lắm lúc váo quán rượu bên đường ngồi một mình một bóng uống một tách cà phê, để cho hồn mình lắng đọng tâm tư vọng về quê mẹ, ôn lại những kỷ niệm buồn vui từ lúc mới bước chân vào đời cho đến lúc đã trưởng thành nơi quê nhà yêu dấu:
“ Tới chỗ nào cho vợi bớt bâng khuâng
Góc quán âm thầm ly cà phê đen đắng
từng giọt rơi gọi chiều Xuân thầm lặng
bóng với hình thui thủi ngó nhìn nhau

chiều quê xa, như mọi chiều, qua mau
làm sao níu những chiều quê hương cũ
nơi có bạn bè, người yêu, kéo dòng thác lũ
cuồn cuộn mùa Xuân da diết những mùa Xuân

con Én lạc đường bay trời cố quận
tôi lạc đường cơ nhỡ chốn quê xa
chiều cuối năm ly cà phê đen, đắng
có nỗi buồn nương khói thuốc bay cao….”
(Trong bài “ Chiều cuối năm góc quán một mình”)

Tóm lại, qua những vần thơ của thi sĩ Trần huy Sao, ta thấy tâm hồn nhà thơ thật chan chứa tình xuân, rất nhiều bài thơ bàng bạc những xuân tình nhạy cảm. Tình xuân rồi lại xuân tình theo đuổi nhau đổ xô vào bờ tình ái khiến cho nhà thơ nhiều lúc quằn quại nghẹn ngào, nhưng cũng lắm lúc dạt dào như sóng biển trong buổi hôn hoàng tuyệt đẹp.

California, ngày 27 tháng 02 năm 2008
DƯƠNG VIẾT ĐIỀN